Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer: herkennen, aanpakken en voorkomen

Een veilige werkomgeving is essentieel voor het welzijn van medewerkers én voor een gezonde bedrijfscultuur. Toch komt grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer vaker voor dan je denkt. Denk aan intimidatie, discriminatie, pesten of seksueel grensoverschrijdend gedrag.

In deze blog leggen we uit wat onder grensoverschrijdend gedrag valt, hoe je het herkent, wat je als werkgever kunt (en moet) doen, en hoe je een veilig werkklimaat kunt bevorderen.

Wat is grensoverschrijdend gedrag?

Grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat iemand als bedreigend, vernederend of kwetsend ervaart. Dat kan fysiek zijn, maar ook verbaal of digitaal. Het gaat daarbij om gedrag dat de ander niet wil, maar dat toch blijft doorgaan.

Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag zijn:

• Pesten (uitschelden, buitensluiten, roddelen)
• Intimidatie (dreigen, schreeuwen, machtsmisbruik)
• Seksuele intimidatie (ongepaste opmerkingen, aanrakingen, dubbelzinnige grappen)
• Discriminatie (op basis van afkomst, geslacht, leeftijd, geloof, etc.)
• Agressie of geweld

Het maakt niet uit of het gedrag opzettelijk of ‘grapje bedoeld’ is – de beleving van de ontvanger staat centraal.

Wat zijn de gevolgen?

Grensoverschrijdend gedrag kan grote impact hebben op medewerkers, zoals:

• Stress, burn-out of ziekteverzuim
• Onveiligheid en verminderde werkprestaties
• Slechte sfeer en dalende motivatie
• Reputatieschade voor het bedrijf

Bovendien kan het leiden tot juridische procedures, meldingen bij de arbeidsinspectie of schadeclaims.

Wat zijn de verplichtingen van de werkgever?

Volgens de Arbowet is een werkgever verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Daaronder valt ook de bescherming tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA), zoals grensoverschrijdend gedrag.

Als werkgever moet je:

• Grensoverschrijdend gedrag actief voorkomen en bestrijden
• Beleid opstellen en communiceren over dit onderwerp
• Een vertrouwenspersoon aanstellen (intern of extern)
• Werknemers informeren over hun rechten en meldmogelijkheden
• Aangemelde klachten serieus en zorgvuldig behandelen

Hoe pak je grensoverschrijdend gedrag aan?

1. Maak het bespreekbaar
   Een open cultuur is de basis. Laat zien dat gedrag bespreekbaar is en dat klachten serieus worden genomen.
2. Stel gedragsregels op
   Leg in een gedragscode of personeelshandboek vast wat wel en niet acceptabel is.
3. Zorg voor een vertrouwenspersoon
   Iemand bij wie medewerkers terechtkunnen zonder direct in de formele molen te komen.
4. Train leidinggevenden
   Zorg dat zij signalen kunnen herkennen en weten hoe te handelen.
5. Reageer snel en zorgvuldig op meldingen
   Onderzoek klachten objectief, neem passende maatregelen en communiceer daarover.

Grensoverschrijdend gedrag gemeld of gesignaleerd?

Als er sprake is van grensoverschrijdend gedrag, is het belangrijk om:

• De situatie serieus te nemen en zorgvuldig te onderzoeken
• De melder te beschermen tegen benadeling
• Het gedrag aan te pakken, met maatregelen die passen bij de ernst
• Juridisch advies in te winnen als het escaleert

Hulp nodig bij beleid of aanpak?

Wij helpen werkgevers bij het:

• Opstellen van beleid tegen grensoverschrijdend gedrag
• Inrichten van een vertrouwenspersoon of meldpunt
• Begeleiden van meldingen of klachtenprocedures
• Juridische beoordeling bij escalatie of ontslagtrajecten

Een veilige werkvloer begint bij duidelijke normen en actief leiderschap.

Neem hiervoor vrijblijvend contact op met Hans Nillesen op 020-6236721 of mail naar hansnillesen@vandermeijadvocaten.nl.